Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 là một trong những kỳ thi chuyển cấp quan trọng của học sinh. Vì vậy, bài thi môn Toán của kỳ thi này cũng được đông đảo quý thầy cô giáo và phụ huynh, học sinh dành nhiều mối quan tâm.
Đặc biệt là trong bối cảnh việc dạy học môn Toán đang thay đổi theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học (theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018). Hướng đổi mới này chú trọng đến tính ứng dụng, tức là kỹ năng vận dụng kiến thức toán học vào giải quyết vấn đề thực tiễn.
Do vậy nên một vài năm trở lại đây, đề thi Toán trong kỳ thi tuyển sinh vào 10 của nhiều tỉnh thành bắt đầu xuất hiện nội dung toán thực tế. Vậy, các nội dung này có vai trò, quan trọng ra sao?
Vai trò của nội dung toán thực tế
Kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức toán học vào thực tế
Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức toán học để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Đây là một trong những mục tiêu quan trọng của môn Toán trong nhà trường, giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tư duy logic, …
Khuyến khích học sinh học tập môn toán một cách sáng tạo
Các bài toán thực tế thường có bối cảnh đa dạng, yêu cầu học sinh phải vận dụng kiến thức toán học một cách linh hoạt. Vì lẽ đó, học sinh không thể học môn toán một cách thụ động, rập khuôn bởi công thức hay ví dụ mẫu mà cần phải hiểu bản chất kiến thức, rèn luyện – phát triển khả năng tư duy độc lập, sáng tạo.
Tạo hứng thú học tập môn toán cho học sinh
Các bài toán thực tế thường gắn liền với cuộc sống thường ngày, giúp học sinh hiểu được ý nghĩa và vai trò của toán học trong đời sống, sản xuất. Điều này giúp học sinh tăng hứng thú học tập môn toán, góp phần tạo động lực để các em học tập tốt hơn.
Với kinh nghiệm gần 10 năm giảng dạy, mình nhận thấy những khó khăn sau đây ở học sinh khi làm toán thực tế:
Khó khăn khi giải toán thực tế
Khó khăn trong việc hiểu và phân tích đề bài
Một số bài toán thực tế có ngữ cảnh phức tạp, học sinh cần có kỹ năng xác định được thông tin quan trọng và vấn đề cần giải quyết. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay ở đa số học sinh là thường bị phân tán tư tưởng khi tiếp cận với đề bài dài dòng, nhiều câu chữ; gặp khó khăn khi xác định các dữ kiện cần thiết cũng như các mối quan hệ giữa các đại lượng được nhắc đến. Ngoài ra, do đặc thù của bài toán thực thế là thường có nhiều thông tin gây nhiễu hay dữ kiện đưa ra mang yếu tố đa nghĩa, chưa rõ ràng nên học sinh dễ hiểu sai trong lập luận cũng như giải toán.
Khó khăn trong việc vận dụng kiến thức toán học vào bài toán thực tế
Học sinh gặp khó khăn khi phải điều chỉnh các giả định và giải quyết các rào cản thực tế để tìm ra lời giải phù hợp. Ví dụ, khi giải một bài toán về xây dựng nhà, học sinh cần phải xem xét các yếu tố như diện tích đất, chi phí xây dựng, thời gian thi công, … Và quan trọng nhất, toán thực tế đặt ra yêu cầu học sinh cần biết cách vận dụng kiến thức toán học một cách linh hoạt và sáng tạo.
Những khó khăn trên là nguyên nhân chính dẫn đến các sai lầm của học sinh trong quá trình giải bài toán thực tế. Hiểu được rào cản này, tôi đã tham gia cùng nhóm các thầy cô giáo kinh nghiệm dày dạn để biên soạn thêm tài liệu chất lượng, giúp quý thầy cô giáo đồng nghiệp có thêm tư liệu tham khảo, các em học sinh có thể tự học toán thực tế một cách dễ dàng hơn.
Sách “Phát hiện và sửa chữa Sai lầm khi giải các dạng Toán thực tế Thi lớp 9 vào lớp 10”
Về nhóm Tác giả
- TS. Nguyễn Ngọc Giang (chủ biên)
- ThS. Nguyễn Viết Dương
- ThS. Hồ Lộc Thuận
- ThS. Dương Minh Tới
- ThS. Trương Quang Duy Thịnh
- ThS. Nguyễn Thành Liêm
- ThS. Hoàng Thị Ngọc
- ThS. Trịnh Văn Luận
- ThS. Phan Nữ Nhật Hạnh
- Dương Hoàng Bích Thuận
- Phạm Thị Bích Thuỷ
Điểm khác biệt của sách
Sách được nhóm tác giả chúng tôi dày công đầu tư, đi sâu vào bản chất, vào việc tìm tòi lời giải, phân tích những sai lầm, nguyên nhân và quan trọng là cách sửa chữa, khắc phục chúng. Điểm khác biệt của sách là chỉ ra những sai lầm thường gặp, phân tích định hướng đưa ra lời giải đúng giúp học sinh rút kinh nghiệm, học từ cái sai; để từ đó hạn chế sai sót khi làm bài thi tuyển sinh. Đây là một trong những nội dung mới rất hữu ích, cần thiết mà hiện nay chưa có quyển sách nào trên thị trường đáp ứng được.
Ngoài ra, nhóm tác giả cũng cung cấp nền tảng của phát hiện và sửa chữa sai lầm các bài toán thực tế thông qua bài đọc thêm ở cuối sách.
Với lối viết chuẩn sư phạm, khoa học, hình vẽ biểu diễn trực quan; cuốn sách sẽ giúp người học nắm bắt và rèn luyện cách thức giải quyết các bài toán thực tiễn. Sách phù hợp cho các bạn học sinh lớp 9, quý thầy cô giáo, nhà nghiên cứu và những ai quan tâm đến toán thực tế. Xin giới thiệu đến quý độc giả khắp mọi miền đất nước.
Đặt mua sách
Năm nay, sách đã được viết mới với nhiều cập nhật hơn. Phụ huynh học sinh đặt sách mới, Luyện các dạng Toán thực tế thi vào Lớp 10 theo chương trình mới từ 2025 bằng cách điền thông tin đặt sách tại link bên dưới.